Revolutionaironline

De mens in opstand

“Met die vreugde kunnen wij Europa en onze tijd een nieuwe ziel geven. Daarvan zal niets en niemand zijn uitgesloten: noch de spookachtige Nietzsche, in wie Europa het beeld heeft willen zien van haar geschokt geweten en haar nihilisme, noch Marx, de profeet der gerechtigheid, noch ook wat Europa’s intelligentie en energie in deze benarde tijd gewrocht hebben. Dan kunnen allen leven en herleven, op voorwaarde dat de mens de mens wil begrijpen en aanvaarden wil de grens, door het licht van het klare denken gesteld.”

We schrijven 1951, Frankrijk aan het begin van de Koude Oorlog, de Tweede Wereldoorlog nog maar zes jaar voorbij. Albert Camus besluit zijn veelgeprezen boek De mens in opstand met herkenbare woorden in een even verwarrende tijd, alsof ze gisteren zijn opgeschreven. Ons geweten is nog steeds geschokt, en Marx was wel de profeet der gerechtigheid, maar heeft ons geen rechtvaardiger samenleving bezorgd. En hoe kunnen wij Europa en onze tijd een nieuwe ziel geven? Over welke vreugde gaat het hier? Het licht van Camus’ klare denken lijkt volledig verduisterd. We lijken verder verwijderd dan ooit van wederzijds begrip.

De hoop die Camus beschrijft is die van de mens die in verzet komt. Daar is volgens hem de menselijke solidariteit op gegrondvest.Wie dit ontkent, is niet werkelijk in verzet, maar wil slechts moord of doodslag. “Ik verzet mij, dus wij bestaan.” Met de nadruk op wij.

Wie nadenkt over de hedendaagse uitingen van verzet, ziet drie vormen van opstand. Allereerst radicale islamjongeren die naar Syrië trekken. Zij romantiseren het kalifaat, grijpen terug op een wel erg grijs verleden, en ontberen elk realisme. Dan is er het zogenaamde rechts-populisme of rechts-extremisme. Dit grijpt terug op een veronderstelde betere samenleving van zo’n vijftig jaar geleden. Die moet weer exclusief teruggegeven worden aan de eigen, nationale groep. Ook hier zien we geen solidariteit in de zin van Camus.

De laatste groep in verzet komt tot uiting in de alternatieve media. Hierin reflecteert een diverse en over het algemeen intelligente groep op de staat van de huidige samenleving. Die is door en door corrupt en verworden. Dat is duidelijk. Dit verzet is niet reactionair, zoals bij de eerste twee. En hier wordt erkend dat een oplossing niet voor de hand ligt. James Corbett schreef er gisteren een prachtig artikel over (titel: It Is Later Than You Think) dat hij eindigt met de woorden: “I console myself with a different thought: that of Ozymandias’ slaves refusing to serve, all en masse.” Ik verzet mij, dus wij bestaan. Dit is het ware verzet, waarover Camus het heeft. De reacties op zijn artikel ontroerden mij en getuigen van ware ernst en betrokkenheid: We moeten massaal twee weken gaan staken, kunst inzetten of Freedom Cells organiseren. Hier vindt de echte revolutie van onze tijd plaats!

Margarita

margarita030716@gmail.com